مطالب آموزشی فارسی اینترنت اشیا
پیامدها و چالش های اینترنت اشیا
- پیامدهای امنیتی
- پیامدهای حریم خصوصی
- چالش های تعامل پذیری و استانداردها
- مشکلات قانونی و حقوقی
- چالش های توسعه سریع
- فرصت های اقتصادی
در مطلب زیر سعی گردیده تا با مروری بر پیامدها و چالش های احتمالی اینترنت اشیا، وسعت دید بیشتری به متخصصان و صاحبان صنایع و استارت اپ ها جهت ورود به این حوزه داده شود:
1- چالش های امنیتی
به منظور افزایش اعتماد و استفاده از اینترنت، در کنار توجه به اصول راهنمای عملکرد مقدماتی، در نظر گرفتن مسائلی همچون: داشتن امنیت، قابلیت اطمینان، انعطافپذیری و ثبات خدمات و کاربردهای اینترنت، امری حیاتی است. ما به عنوان کاربران اینترنت نسبت به اینکه اینترنت، برنامههای کاربردی اینترنتی و دستگاههای متصل به آن، به منظور انجام فعالیتهای آنلاین مورد نظر ما و تحمل ریسک همراه با آن فعالیتها، به اندازه کافی امن هستند لازم است اطمینان زیادی داشته باشیم. اینترنت اشیا نیز از این قاعده مستثنا نبوده و امنیت در اینترنت اشیا، اساساً با میزان اعتماد کاربران به محیطشان، ارتباط مستقیم دارد.
اگر افراد نسبت به محفوظ بودن دستگاههای متصل و اطلاعاتشان در برابر هرگونه آسیب و سوءاستفاده احتمالی، اطمینان نداشته باشند؛ این بیاعتمادی باعث بیمیلی کاربران در استفاده از اینترنت خواهد شد. این موضوع برای تجارت الکترونیک، نوآوری فنی، آزادی بیان و عملاً هر جنبه دیگری از فعالیتهای آنلاین، پیامدهای جهانی به همراه خواهد داشت. در واقع، حصول اطمینان از امنیت در محصولات و خدمات اینترنت اشیا، باید به عنوان اولویت مهمی در این بخش لحاظ گردد.
2- پیامدهای حریم خصوصی
احترام به حقوق حریم خصوصی و انتظارات کاربران، جهت ایجاد اعتماد نسبت به اینترنت، مسئله بسیار مهمی است و همچنین این امر به شکل معناداری در توانایی افراد برای تعامل، اتصال و انتخاب اثرگذار است. این حقوق و انتظارات، گاهی در قالب مدیریت اخلاقی دادهها مطرح میگردد که بر لزوم احترام به انتظارات هر شخص در حوزه حریم خصوصی و استفاده عادلانه از اطلاعات او، تأکید مینماید. اینترنت اشیا میتواند این انتظارات رایج در خصوص حریم خصوصی را به چالش بکشاند.
گذشته از اینکه آیا کاربر نسبت به جمعآوری و تحلیل دادههای مربوط به سامانه اینترنت اشیا، مطلع یا راضی باشد یا خیر؛ این شرایط، ارزش جریانهای دادهای شخصی سازی شده اینچنینی را برای شرکتها و سازمانهایی که به دنبال جمعآوری و سرمایهگذاری در اطلاعات اینترنت اشیا هستند، برجسته مینماید. تقاضا برای اینگونه اطلاعات، چالشهای قانونی و مقرراتی در برخورد با قوانین موجود حفاظت دادهها و حریم خصوصی را نشان میدهد.
3- چالش های تعامل پذیری و استانداردها
تعاملپذیری، استانداردها، پروتکلها و قراردادها از مسائل اصلی در توسعه زودهنگام و موردپذیرش قرار گرفتنِ دستگاههای اینترنت اشیا هستند. تعاملپذیری، گذشته از جنبههای فنی، تأثیر بسیاری بر جنبههای اقتصادی اینترنت اشیا خواهد داشت. اگر تعاملپذیری اشیا، به خوبی تعریف و به کار گرفته شود میتواند مشوّق نوآوری بوده و با افزایش ارزش اقتصادی بازار، بازده تولیدکنندگان دستگاههای اینترنت را بالا ببرد. علاوه بر این، اجرای استانداردهای موجود و توسعه استانداردهای عملیاتی جدید در موارد ضروری، به کاهش موانع پیش رو، تسهیل ایجاد مدلهای جدید کسبوکار و ایجاد اقتصادهای همتراز، یاری خواهد رساند.
4- مشکلات قانونی و حقوقی
استفاده از دستگاههای اینترنت اشیا، طیف گستردهای از چالشها و سؤالات مربوط به دیدگاه قانونی و حقوقی نسبت به این موضوع را ایجاد مینماید که نیازمند بررسی است. در برخی موارد، دستگاههای اینترنت اشیا موقعیتهای جدید قانونی و نگرانیهایی در مورد حقوق مدنی ایجاد کردهاند که قبل از ظهور این دستگاهها، وجود نداشته است. در موارد دیگر، این دستگاهها مسائل حقوقی که در حال حاضر وجود داشته است را نیز تشدید میکنند. علاوه بر این، پیشرفت فناوری بسیار سریعتر از سیاستهای مربوطه و محیط نظارتی است. چندین مسئله بالقوه قانونی و حقوقی که طیف کاملی از برنامههای کاربردی اینترنت اشیا را تحت تأثیر قرار داده، در ادامه مورد بحث قرار گرفته شدهاند.
5- چالش های توسعه سریع
گسترش و تأثیر اینترنت، با فراهم کردن فرصتها و مزایای یکسان در مناطق توسعهیافته و درحالتوسعه، ماهیتی جهانی دارد. در عین حال، اغلب در کشورهای توسعهیافته، چالشهای منحصربهفردی در زمینه استقرار، رشد، پیادهسازی و استفاده از فناوریهایی از جمله اینترنت وجود دارد. این معقول به نظر میرسد که انتظار داشته باشیم همین موضوع، در ارتباط با مزایا و چالشهای بالقوه مربوطه به اینترنت نیز صحیح باشد.
از نظر اصول اینترنتی، ما معتقدیم که اینترنت باید بدون توجه به محل، منطقه، یا سطح پیشرفت اقتصادی کاربر، منبع توانمندسازی جهانی باشد؛ و دامنه بزرگی از تواناییها و اصولی که باعث پیشرفت شغل و موفقیت ما به وسیله اینترنت خواهد شد، به صورت جهانی اِعمال گردد. در اوایل ظهور اینترنت، گروههایی همچون اجتماع فنی اینترنت، جامعه مدنی، سازمانهای دولتی و صنایع خصوصی، روی فرصتها و چالشهای مربوط به اینترنت در بحث اقتصادهای نوظهور تمرکز نمودند؛ بنابراین، این موضوع میتواند در ارتباط با اینترنت اشیا هم صحت داشته باشد.
6- فرصتهای اقتصادی
از لحاظ فرصتسازی این فناوری، مؤسسه جهانی مکنسی اشاره میکند که اینترنت اشیا، پتانسیل زیادی برای توسعه علم اقتصاد دارد. در سال 2025 آنها پیشبینی کردند که به میزان 38% از اثرات اقتصاد سالانه کاربردهای اینترنت اشیا، از مناطق کمتر توسعهیافته نشأت خواهد گرفت. از دیدگاه اقتصادی، اینچنین انتظار میرود که هر دو روند بازاری و جمعیتی، سبب ایجاد فرصت خواهند شد. بهطور مثال، کشورهای درحالتوسعه (خصوصاً چین)، پتانسیل بالایی در تعداد کاربران اینترنت اشیا دارند، رشد اقتصادی جهان در حال حرکت به سمت اقتصاد درحالتوسعه است و انتظار میرود که کاربردهای صنعتی اینترنت اشیا (مثل کارخانهها، کارگاهها و حملونقل) باعث ایجاد ارزشهای اقتصادی گردد.
در سراسر جهان، اینترنت اشیا به منظور حل برخی از مهمترین مسائل توسعه جهانی، به کار گرفته میشود. از کاهش فقر تا بهبود پایدار آب و مدیریت بهداشت، فناوریهای متصل برای بهبود ارائه خدمات و نتایج توسعه استفاده میشود. در نتیجه کاهش هزینه حسگرها و ریزپردازندهها، همراه با صف رو به رشد فناوریهای اتصال ارزان، اینترنت اشیا، مرز بعدی را در توسعه فناوریهای ارتباطاتی و اطلاعاتی[1] نشان میدهد.
بخش کشاورزی نیز از اینترنت اشیا به خوبی سود میبرد. تغذیه هدفمند و نظارت بر دامها از طریق برچسبهای نام/تعداد که حاوی اطلاعاتی روی تراشههای شناساگر رادیویی هستند، امکانپذیر خواهد بود. حسگرهای الکتروشیمیایی کار گذاشتهشده در خاک، قادر است قرار گرفتن در معرض نور خورشید، سطح آبهای زیرزمینی و وجود مواد مغذی مثل فسفر و نیتروژن را اندازهگیری نماید. علاوه بر این، خانوادههای کمدرآمد در مناطق دورافتاده و همچنین مناطق شهری بدون دسترسی به شبکههای الکترونیکی رسمی، از فناوری اینترنت اشیا همراه با سلولهای خورشیدی خارج از شبکه برای تأمین انرژی خانههای خود با برق استفاده مینمایند.
این مسائل و بسیاری از مثالهای برجستهی دیگر، گواه بر تأثیر اینترنت اشیا به عنوان ابزاری برای دستیابی به اهداف توسعهای هزارساله و اهداف کوتاه مدت توسعه پایدار ملل متحد است. با این حال، چالشها باقی خواهد ماند؛ خصوصاً با توجه به ظرفیت فنی و زیرساختی و پرورش محیطهای قانونی که در حال استقبال از مداخلات اینترنت اشیا هستند.